تشکیلات سازمان پزشکی قانونی

درآمد بحث

گاه اجرای قوانین و عدالت نیازمند به تخصص های خاصی غیر از تخصص و دانش حقوقیست.

یکی از این تخصص ها تخصص پزشکیست. درواقع پزشکی قانونی سازمانی مرتبط به قوه قضائیه است و با استفاده از نیروهای متخصص خود در زمینه پزشکی به بررسی موضوعاتی میپردازد که به درخواست قوه قضائیه یا سازمانهای وابسته، به آن ارجاع شده است. لذا نمیتوان به صورت شخصی و بدون حکم قضایی از آنها تقاضای بررسی مورد خاصی را داشت.

یک مثال

مثلا اقای الف نمیتواند بدون حکم قانونی از پزشک قانونی درخواست نظر کارشناسی بابت قصور پزشکی نماید و باید معرفی نامه از مراجع صالح داشته باشد. البته استثنائی در این خصوص وجود دارد: در صورت اخذ گواهی بکارت یا اخذ مجوز سقط جنین نیاز به معرفی نامه نیست.

اما این مراجع صالح کدامند؟ قضات محاکم دادگستری و مراجع قضایی اعم از دادگاه ها یا دادسرا یا شورای حل اختلاف، دیوان ها، نیروی انتظامی به عنوان ضابط قوه قضائیه و سازمان های وابسته دیگر..

متخصصین فعال در سازمان پزشکی قانونی

1. پزشکی که تخصص اصلی خود را در گرایش پزشکی قانونی گرفته است.
2. پزشکان عمومی که دوره اموزشی کوتاه مدت حداقل سه ماه را دیده اند و اکنون به عنوان پزشک قانونی در مراکز مربوطه فعال هستند.
3. پزشکان متخصص در گرایش های غیر مثل پزشک چشم یا قلب یا روانپزشک .
4. پزشک قانونی معاضدتی: گاه در شهرهای کوچک یا نقاط خاصی از کشور واحد پزشک قانونی مستقر نیست، لذا مدیر کل سازمان پزشک قانونی آن استان یکی از پزشکان مورد اعتماد و صالح را به سازمان پزشک قانونی کل کشور معرفی میکند. آن پزشک پس از گذراندن دوره های اموزش کوتاه مدت به عنوان پزشک قانونی معاضدتی به بررسی امور ارجاعی از قوه قضائیه در آن منطقه میپردازد.
5. _عضو محقق یا کارشناس در هیئت های بدوی,تجدیدنظر و عالی در خصوص مواد مرتبط با قصور پزشکی
6. پزشکان همکار موقت در پزشکی قانونی شامل:

پزشک خبره ای که کارشناس رسمی قوه قضائیه است و میتواند مستقیم به استعلامات مراجع پاسخ دهد.

پزشکی که برای رسیدگی به امری خاص مستقیما از طرف مراجع قضایی دعوت به رسیدگی میشود. مثلا اقای الف پژوهشگر و پزشک شناخته شده ای در مورد یک بیماری خیلی نادر است و از وی دعوت میشود که تشخیص دهد علت یک مرگ آن بیماری بوده یا اقدام یک قاتل.

پزشکی قانونی مراکز بسیاری دارد در تهران مرکز پزشکی قانونی مرکز, شرق, غرب, شمال و جنوب و مرکز تحقیقات علمی و اموزشی واقع در کهریزک و در مراکز استان ها دارای ادارات کل و در شهرستان ها و شهر های بزرگ دارای مراکز پزشکیست .

بخش های مختلف سازمان پزشکی قانونی

بخش معاینات بالینی پزشکی قانونی:

اکثر معاینات همچون معاینات مختص به زنان و مردان از قبیل بارداری قبل،دبر،نازایی،عنن،سترونی، معاینه لواط و..، معاینات سرپایی مربوط به نزاع و ضرب و شتم و تعیین میزان دیه و ارش یا موارد مرتبط با تصادفات رانندگی یا حوادث ناشی از کار و بررسی گواهی های استعلاجی پرسنل قوه قضائیه و سایر سازمانها و ادارات دولتی و کارشناسی صحت مزاج جهت استخدام و بررسی توانایی تحمل کیفر و سقط جنین و امور مربوط به فرزند خواندگی و بررسی صحت عقلی یا وضعیت روانی جهت تنظیم اسناد ثبتی مثل تعیین رشد عقلی و اختلالات هویت جنسی و سایر موارد مربوطه به روان پزشکی قانونی.

سالن تشریح:

تعیین علت مرگ و مشخصات جسد در صورتی که در نگاه اول از نظر سن، جنسیت، زمان مرگ، هویت و … قابل تشخیص نباشد. مثلا تشخیص جنسیت از طریق استخوان بندی لگن و صورت یا تشخیص مرگ در اثر خفگی در آب به علت پیدا کردن آب در ریه ها درحالی که جسد در جای خشک پیدا شده است.

کمیسیون های پزشکی قانونی:

رسیدگی به پرونده های ارجاعی از جانب سایر بخش ها همچون بخش های روان پزشکی یا تشریح و همچنین رسیدگی مستقیم به امور مرتبط با قصور پزشکی

آزمایشگاه ها:

شامل ازمایشگاه های اسیب شناسی در اجساد، سم شناسی، دی ان ای، موادمخدر یا الکل، ازمایش HLA برای اثبات رابطه پدر فرزندی، نمونه برداری از آثار جرم و تعیین گروه خونی و وجود اسپرم در جسد برای تشخیص تجاوز و تعیین بارداری و..

بخش های مرتبط با تدریس و آموزش پزشکان عمومی یا معاضدتی:

برای فعال گشتن این افراد در تشکیلات پزشکی قانونی و همچنینن اموزش دانشجویان پزشکی، حقوق، دندان پزشکی، نیروی انتظامی، مامایی و دستیاران طب کار در قالب موسسات اموزش عالی